راهنمای خرید شیردوش

ضریب هوشی بچه هایی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند به طور متوسط ۸ واحد بیشتر از بچه هایی است که با شیرخشک تغذیه می‌شوند،اسید های چرب اشباع نشده با زنجیره ی طولانی ،که در شیر مادر به مقدار فراوان وجود دارند مسئول این امر هستند، کمبود این اسید ها در شیر خشک ممکن است بر نوزادانی که با این ماده تغذیه می‌شوند،تاثیر منفی بگذارد.

شیردوش ها وسیله پزشکی و دارویی هستند که توسط سازمان مختلف دارویی و غذایی تایید شده است. مادران شیرده برای بیرون دوشیدن شیر خود از این وسیله استفاده می‌کنند. همچنین شیردوش به نگهداشتن ذخیره شیر مادر، اتصال مجاری شیر به دهان نوزاد و بیرون آوردن نوک سینه هایی که صاف و برعکس هستند کمک زیادی کرده و نوزاد شیرخوار راحت تر می‌تواند سینه مادر را بگیرد. بعضی از شیردوش ها به گونه ای طراحی شده اند که مکیدن نوزاد شیرخوار را تقلید می‌کنند.

تحقیقات نشان داده است نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند خواب و آرامش بیشتری دارند و به بیماریهای عفونی کمتر مبتلا می‌شوندزیرا شیر مادر دارای انواع و اقسام عناصر ضدعفونی کننده است و در بزرگسالی نیز،در برابر ابتلا به بیماری هایی مانند آسم و آلرژی، دیابت، التهاب روده، سرطان، چاقی و بیماری های قلبی و عروقی و گوارشی ایمن ترند.

شیردهی برای مادران هم مفید است. سرطان پستان و رحم، از سرطان های شایع در بین بانوان است که تحقیقات نشان داده بارداری و شیردهی، تاثیر بسیاری بر جلوگیری از این بیماری ها دارد. قطعا خوردن شیر توسط نوزاد از سینه مادر بهترین گزینه هم برای مادر و هم برای نوزاد است؛ اما گاهی پیش می‌آید که استفاده از شیردوش لازم می‌شود.

مواردی که استفاده از شیر دوش لازم می‌شود:

• در مورد نوزاد نارس و یا بیماری که در بیمارستان بستری است و از طریق لوله، سرنگ، فنجان و غیره تغذیه می‌شود.
• آن دسته از شیرخوارانی که به دلیل نقایص جسمی لب و دهان و امثال آن قادر به مکیدن نیستند.
• مادری که در خارج از منزل اشتغال داشته و به هیچ وجه امکان تغذیه مستقیم در ساعت کار برای او وجود ندارد.
• برای جلوگیری از احتقان پستان یا در شرایط و موارد خاص و معدودی که به دلیل بیماری مادر و یا کودک و یا هر علت دیگری مکیدن و تخلیه پستان توسط کودک برای مدتی مقدور نباشد.

برخی از مادران از دستگاه شیردوش به منظور تحریک غدد شیردهی برای دریافت شیر بیشتر استفاده می‌کنند که این حالت معمولا برای مادرانی که شیر کمی دارند و یا در آغاز شیردهی هستند اتفاق می‌افتد.

یکی دیگر از موارد کاربرد این دستگاه برای مادرانی است که میزان تولید شیر بسیار بالایی (بالاتر از نرخ شیر خوردن نوزاد) دارند. به دلیل حجم بالای شیر موجود در سینه مادر و خورده نشدن همه ی آن توسط نوزاد شیر باقی مانده ایجاد درد و سفتی در سینه ی مادر کرده و لذا توصیه می‌شود با استفاده از شیردوش بخش مازاد شیر از سینه ی مادر گرفته شود.

از جمله کاربرد های دیگر دستگاه شیردوش برای مادرانی است که مجبور به استفاده ی دارو به تجویز پزشکشان هستند. در این مواقع به دلیل اینکه آثار دارو در شیر مادر ظاهر نشود مادر باید قبل از خوردن دارو و در ساعت معینی شیر خود را برای نوزاد دوشیده و کنار گذارد و سپس داروی خود را مصرف کند. تنظیم ساعات دوشیدن شیر و مصرف دارو حتما باید با مشاوره ی پزشک انجام گیرد.

انواع شیردوش

شیردوش ها انواع مختلفی دارند ولی کلاً به دو دسته تقسیم می‌شوند: دستی (که با دست مورد استفاده قرار می‌گیرند) و برقی (یا باتری دار). اکثر خانم ها تقریباً یکی از این دو نوع را ترجیح می‌دهند. به منظور کمک به شما برای انتخاب بهتر، مزایا و معایب هر یک از این شیردوش ها از نظر استفاده کنندگان توضیح داده می‌شود.

شیردوش دستی

مادرانی که شیر دوش دستی را ترجیح می‌دهند به سهولت و راحتی اندازه آن اشاره می‌کنند. بسیاری نیز معتقدند که شیردوش دستی به حالتی که نوزاد به طور طبیعی پستان را می‌مکد شبیه تر است. این افراد دوست دارند که بتوانند عمل مکیدن را با دست کنترل کنند. شیردوش های دستی معمولاً ارزان تر، کوچک تر، سبک تر و کم صدا تر از انواع برقی هستند. اگر شما علاقه مند هستید که در حالی که نوزاد یک طرف را می‌مکد طرف دیگر را بدوشید، احتمالاً نوزاد سکوت شیردوش دستی را به سر و صدای شیردوش برقی ترجیح می‌دهد.

شیردوش برقی

سهولت استفاده و کارایی بالا نکات مثبت این نوع شیردوش ها محسوب می‌شوند. مادرانی که مکرر اقدام به دوشیدن می‌کنند (مثلاً به منظور ادامه شیردهی پس از بازگشت به کار یا برای تغذیه دوقلوها) معمولاً شیردوش های برقی (یا باتری دار) را انتخاب می‌کنند. با اکثر شیردوش های برقی می‌توان هر دو سینه را در آن واحد دوشید.

نکته ایی که در مورد این شیردوش ها می‌توان گفت سنگینی و صدای زیاد آنهاست، البته بعضی از انواع آنها نیز جمع و جور و در عین حال بی صدا هستند.

بهتر است هر یک از انواع شیردوش ها را که می‌پسندید، قبل از آن که به سر کار خود برگردید و یا نوزاد را به کسی بسپارید، تهیه کنید. در حقیقت بهترین زمان دوشیدن شیر و تغذیه نوزاد با شیشه درست زمانی است که نوزاد ۳ تا ۴ هفتـه دارد زیرا بسـیاری از نوزادان اگر دیر شـود شـیشـه را نمی‌گیرند.

نکاتی برای مادرانی که می‌خواهند شیر خود را بدوشند:

. هنگام استفاده از شیردوش برای اولین بار، به دقت راهنمای آموزشی آن را بخوانید.

. دست های تان را با آب گرم و صابون برای ۱۰ تا ۱۵ ثانیه بشویید، سپس آنها را کاملا خشک کنید.

. در صورتی که روی نوک سینه کرم یا پمادی مالیده اید، آن را هم بشویید.

. اطمینان حاصل کنید که اجزای شیردوش را درست سرهم کرده اید، و در مکانی راحت و در حال آرامش بنشینید.

. سر شیردوش را به دقت روی نوک سینه قرار دهید، طوری که آن را نکشد یا به آن فشار نیاورد.

. هنگامی که در وضعیت راحتی قرار گرفتید و و شیردوش هم در وضعیت مناسبی قرار گرفت، پمپاژ کردن را شروع کنید.

. به طور معمول می‌توانید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه هر سینه را بدوشید. اما شیر دوشیدن را باید تنها تا هنگامی ادامه دهید که احساس ناراحتی به شما دست ندهد.

. زمانی از روز را می‌توان برای دوشیدن شیر انتخاب کرد که سینه ها پر از شیر باشد. در بیشتر مادران صبح ها سینه ها پرتر است ولی عملا در هر موقعس از روز می‌توان سینه ها را دوشید. برای مثال می‌توان بعد از هر وعده تغذیه شیرخوار، شیر اضافی را دوشید و دخیره نمود.

. بهتر است ۱۰ تا ۲۰ دقیقه قبل از شروع دوشیدن شیر، مادر کمی استراحت کند. یک لیوان شیر، آب میوه، چای کم رنگ یا سوپ بخورد. مایعات گرم بیشتر از مایعات سرد به ترشح شیر کمک می‌کنند.

. وسایلی که برای دوشیدن شیر بکار می‌روند باید تمیز باشند. شیر مادر را می‌توان با دست یا وسیله مکانیکی مثل پمپ یا شیردوش های نوع دستی و یا برقی دوشید. این وسایل بعد از هر بار استفاده باید فورا شسته شوند.

. هنگام دوشیدن شیر، اگر مادر به کودکش فکر کند و یا تصور شیر دادن و در آغوش گرفتن او را داشته باشد به ترشح و جاری شدن شیر کمک می‌شود. کنار کودک نشستن و به او نگاه کردن نیز همین اثر را دارد.

برای بهتر جریان یافتن شیر، توصیه می‌شود یک حوله گرم و مرطوب به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه روی سینه و نوک آن قرار داده شود. حمام کردن یا ماساژ دادن هم به این کار کمک می‌کند، بدین ترتیب که : یک دست زیر سینه و دست دیگر بالای آن قرار گیرد.با حرکت یک یا هر دو دست هم زمان با هم از طرف قفسه سینه به نوک زیر سینه مجاری شیر لمس شده و شیر به طرف مخازن آن که در زیر هاله سینه قرار دارند، جریان پیدا می‌کند.

برای دوشیدن شیر با دست صورت می‌گیرد، دست باید طوری قرار گیرد که ۲ انگشت زیر سینه و درست در لبه تحتانی هاله سینه قرار دارند، برای خروج شیر باید روی این قسمت فشار وارد شود نه به نوک یا خود سینه. زیرا فشار دادن نوک سینه نه تنها سبب جاری شدن شیر نمی‌شود، بلکه موجب ترک خوردگی، سوزش و نازک شدن پوست نوک سینه هم می‌شود

برای خرید شیردوش مادر به این نکات دقت کنید

قابلیت تنظیم

سطحی از مکش که برای یک خانم مناسب است ممکن است برای خانمی دیگر شکنجه محسوب شود. بهتر است شیردوشی را انتخاب کنید که بتوان پمپ خلأ آن را تنظیم کرد. بعضی از مدل های دستی دارای پمپ های قابل تنظیم هستند.

کارایی

اگر وقت برایتان کم است (برای کدام مادر نیست؟) ممکن است شیردوشی را بخرید که تعداد مکش آن در هر دقیقه بیشتر بوده و دارای توانایی دوشیدن مضاعف باشد. شیردوشی که بتوان با آن در آن واحد هر دو سینه را دوشید زمان دوشیدن را به کمتر از نصف می‌رساند. دوشیدن هر یک از سینه ها به طور جداگانه تقریباً ۳۰ دقیقه طول می‌کشد ولی دوشیدن همزمان حدوداً ۱۲ دقیقه به طول می‌انجامد، چرا که به علت تخلیه کامل هر دو سینه تولید شیر را تحریک می‌کند.

لوازم جانبی شیردوش

تهیه لوازم جانبی به شما کمک خواهد کرد کارایی شیردوش را بالا ببرید و از آن راحت تر استفاده کنید. لوازم جانبی عبارتند از:

کیسه های ماکروویو : می‌توان قطعات شیردوش را در ماکروویو قرارداد و با بخار تمیز کرد.

پماد وازلین : از درد نوک سینه پیشگیری نموده و آن را بر طرف می‌سازد.

پوشش نرم مخصوص سینه : با تحریک سینه و نوک آن در حین دوشیدن باعـث جـریان بیـشتر شـیر می‌شود.

نوار مخصوص دوشیدن : به دور قفسه سینه بسته شـده و شـیـشه مخصـوص جـمع آوری را در زیـر هر یک از دو سینه نگاه می‌دارد تا دست های شما هنگام دوشیدن شـیر آزاد باشد.

کیسه ها و ظروف مخصوص نگهداری : برای جمع آوری، نگهداری و یخ زدن شیر.

شیر دوشیده شده مادر چگونه باید ذخیره و یا فریز کرد؟

ظرف های پلاستیکی برای جمع آوری و ذخیره شیر بهتر از ظرف های شیشه ای هستند، نه فقط به دلیل دیرتر شکستن، بلکه به آن خاطر که لکویست ها یا گلبولهای سفید موجود در شیر مادر به جدار ظرف شیشه ای می‌چسبند و خاصیت خود را از دست می‌دهند. لیوان و بطری که برای دوشیدن و ذخیره کردن شیر مورد استفاده قرار می‌گیرند، همیشه باید قبلا جوشانده شوند و پس از خنک شدن مورد استفاده قرار گیرند، شیر دوشیده شده را باید بلافاصله داخل یخچال و یا فریزر قرار داد. شیر دوشیده شده در درجه حرارت اتاق به شرطی که دور از آفتاب، گرمای چراغ و یا شوفاژ باشد، حداکثر ۶ تا ۸ ساعت قابل استفاده است ولی باید توجه داشت، شیری که در درجه حرارت اتاق نگهداری شده باشد دیگر قابل فریز کردن نیست .. شیر دوشیده شده را می‌توان تا ۴۸ ساعت در بخچال نگهداری نمود و یا ظرف ۳۰ دقیقه اول در یخچال گذاشت، سپس فریز کرد. ظرفی که برای فریزر کردن به کار می‌رود باید فقط تا سه چهارم از شیر پر شود تا جای یخ زدن نیز داشته باشد. بهتر است روی ظرف، تاریخ دوشیدن شیر هم ثبت شود تا در هر بار استفاده، اول شیرهای قدیمی تر مصرف گردد. در صورتی که شیر مادر در قسمت جایخی یخچال نگهداری شود، تا دو هفته و در فریزرهای معمولی ( ۱۸ – درجه ) تا ۳ ماه و درفریزرهای صنعتی ( ۳۲ – درجه سانتی گراد) تا ۶ ماه قابل استفاده است.

شیر فریزشده را چگونه باید ذوب کرد؟

برای مصرف شیر دوشیده شده منجمد، هرگز ظرف محتوی شیر را نباید مستقیم بر روی اجاق قرار داد، بلکه باید آن را در مدت نیم تا یک ساعت به درجه حرارت بدن رساند. ( با چکاندن یک قطره شیر روی ساعد، حرارت مناسب را می‌توان تشخیص داد.

ظرف محتوی شیر فریزشده را در ظرف آب ولرم گذاشته و نکان داد تا کم کم یخ آن باز شده و یا این که، ظرف محتوی شیر را در قابلمه ای که مقداری آب داد قرار داد و قابلمه را روی اجاق گذاشت.

گرم کردن سریع شیر در روی اجاق یا فر یا ماکروویو باعث می‌شود که ویتامین های آن به سرعت تخریب شده و پروتئین های آن نیز تغییر یابد، شیر منجمد شده ای که ذوب و گرم شده ظرف نیم تا یک ساعت باید مصرف شود و هرگز نباید شیر ذوب شده را دوبار فریز نمود.

چگونه از شیردوش استفاده کنید که نتیجه بهتری حاصل شود؟

مادران جوان اوایل کمی احساس نامأنوسی و ناراحتی می‌کنند ولی باید بدانند که به شیردوش عادت خواهند کرد. وقتی شما با این احساس و روش انجام این کار خو بگیرید، به خوبی آن را انجام خواهید داد.

نکات زیر را مادرانی که شیر دوشیدن را تجربه کرده اند ارائه داده اند.

صبور باشید. شیر پس از چند لحظه به جریان می‌افتد. اگر از شیردوش دستی استفاده می‌کنید می‌توانید آن را بـرای چـند ثانیـه مثل سر پستـانک فشار دهید؛ بعد از چند پمپ، دوشیدن آغاز می‌شود.

اگر دوشیدن دردناک است آرام تر و با سرعتی کمتر بدوشید و یا از شیردوش دیگری استفاده کنید.

اگر هنگام دوشیدن، شیر نشت می‌کند کمی به جلو خم شوید تا به جریان بیشتر شیر به داخل بطری کمک کنید.

اگر به نظر نمی‌رسد که شیردوش شما درست کار کند، مطمئن شوید که تمام قطعات در جای صحیح قرار گرفته اند و به خوبی به هم متصل شده اند. یک بار دیگر همه چیز را کنترل کنید. اگر یک دریچه شل باشد و یا یک قطعه پلاستیکی به خوبی فشرده نشده باشد ممکن است مشکلات زیادی ایجاد کند.

وسایلی که برای دوشیدن شیر به کار می‌روند باید تمیز باشند. این وسایل بعد از هر بار استفاده باید فوراً شسته شوند. (شیردوش های دستی خیلی مناسب نیستند و بهتر است حتی المقدور مورد استفاده قرار نگیرند) دست ها را باید با آب و صابون، ولی پستان را فقط با آب ساده شستشو داد و از به کار بردن هر گونه کرم، لوسیون، روغن و … پرهیز کرد.