در چه سنی نوزادان اشیا را دست میگیرند

با ياد گرفتن نحوه نگه داشتن اشيا مختلف با دست، کودک به دنياي بازيهاي جذاب و دوست داشتني وارد مي شود! همچنين گرفتن اشيا اولين مرحله در مسير يادگيري غذا خوردن، مطالعه، نقاشي و مراقبت از خود است.

چه زماني اين توانايي را بدست مي آورد؟

نوزادان به طور طبيعي توانايي گرفتن اشيا را دارند، اما حدودا يکسال طول مي کشد تا ياد بگيرند که با هماهنگ کردن عضلات دست، اشيا مختلف را به درستي در دست گرفته و نگه دارند. آنها از سه ماهگي، فعاليت شديدي را براي بهبود اين مهارت خود آغاز مي کنند و ماه به ماه پيشرفت چشمگيري در اين زمينه خواهند داشت.

اين توانايي چگونه در او ايجاد مي شود؟

• از زمان تولد تا دو ماهگي

چنگ زدن به صورت يک رفلکس و واکنش طبيعي در نوزادان وجود دارد. کف دست نوزاد را با انگشت لمس کنيد؛ مشاهده خواهيد کرد که او انگشتان کوچک خود را حرکت داده و دور انگشت شما قرار مي دهد. اما در هشت هفته اول پس از تولد، اين حرکتها غريزي و غيرارادي هستند. دستهاي کودک شما در اين مرحله معمولا در حالت مشت شده قرار دارد، اما او به زودي ياد خواهد گرفت که به طور ارادي دستان خود را باز و بسته کرده و آنها را امتحان کند. او حتي ممکن است تلاش کند تا اشيا نرم (مثل جغجغه) را در دست بگيرد.

• سه ماهگي

کودک شما هنوز هم نمي تواند چيزهايي را که مي خواهد با دست بگيرد، اما مي تواند بارها و بارها به اسباب بازيهاي خود ضربه بزند. او همچنين در حال هماهنگ کردن حرکات چشم و دست خود است؛ به چيزهايي که مي خواهد بردارد نگاه مي کند و سپس تلاش مي کند آنها را برداشته و در دستش نگه دارد. يک "آویز تخت" (نوعي وسيله بازي مخصوص کودکان بالای گهواره آويزان می‌شوند و کودک با کشیدن یا ضربه زدن با آن بازي مي کند) در اين مرحله مي تواند بسيار مفيد باشد، زيرا کودک مي تواند روي کف نرم و راحت گهواره دراز بکشد و با دست به اشيا مختلف و بامزه اي که از آويزان هستند ضربه بزند.

• چهار تا هشت ماهگي

در چهار ماهگي او مي تواند اشيا بزرگ را بردارد، اما هنوز تا زماني که مهارت بيشتري براي استفاده از انگشتانش به دست نياورده است، نمي تواند اشيا کوچک را با دست بردارد. اندکي قبل از اينکه اولين دندان کودک در بيايد (که معمولا بين 3 تا 12 ماهگي رخ مي دهد)، کودک شروع به برداشتن چيزهاي اين طرف و آن طرف مي کند تا آنها را در دهانش بگذارد. اگر او از غذاهاي معمولي استفاده مي کند، هرچند هنوز نمي تواند قاشق را به درستي در دست بگيرد، اما تلاش خود را براي اين کار مي کند. او مي تواند اشيا را به طرف خودش بکشد و دادن اشيا از يک دست به دست ديگر را آغاز خواهد کرد. بهتر است لوازم گران قيمت و با ارزش را از دسترس او دور کنيد و با استفاده از دستورالعملهاي مربوطه، خانه را براي کودک خود ايمن کنيد.

• نه تا دوازده ماهگي

او اکنون مي تواند با کمي تلاش، اشيا مختلف را بردارد و به تدريج ترجيح او براي استفاده از دست راست يا چپ، شکل مي گيرد. دست غالب، مهارت و قدرت بيشتري پيدا مي کند. اما شما پيش از 2 يا 3 سالگي قادر نخواهيد بود که راست دست يا چپ دست بودن او را به درستي تشخيص دهيد. او توانايي برداشتن اشيا کوچک (مانند مهره ها) توسط انگشت شست و سبابه خود را نيز به تدريج تکميل مي کند. همچنين از آنجايي که هماهنگي اعضاي بدن او به تدريج بيشتر شده است، او نسبتا قادر خواهد بود که از قاشق و چنگال در زمان غذا خوردن استفاده کند.

مرحله بعد چه خواهد بود؟

پس از اينکه کودک شما برداشتن اشيا را آغاز کند، بزودي آنها را پرتاب خواهد کرد؛ پس مراقب باشيد. بسياري از کودکان از اينکه اسباب بازيهايشان را پرت کنند تا شما آنها را برداشته و جمع کنيد، خوششان مي آيد! هنگامي که کودک شما يکساله شود، از توپ بازي، برج ساختن با اسباب بازيها و به هم ريختن يا کوبيدن آنها به يکديگر لذت خواهد برد. در دو سالگي حس هنري او بروز خواهد کرد و به مداد رنگي و استفاده از آن براي نقاشي و نوشتن، علاقه نشان خواهد داد. در سه سالگي، هماهنگي اعضاي مختلف بدن او به حدي رسيده است که مي تواند برخي حروف يا حتي نام خودش را بنويسد.

نقش شما چيست؟

براي تحريک واکنش چنگ زدن و برداشتن اشيا در کودک، يک اسباب بازي يا شي رنگي را کمي دورتر از دسترس او قرار دهيد و او را تشويق کنيد تا آن را بردارد. اما آن را آنقدر دور نگذاريد که او اصلا نتواند يا نااميد شده و از تلاش دست بکشد. مجموعه اي از چيزهاي زيادي را که او بتواند بردارد در اختيارش قرار دهيد، مانند: اسباب بازيهاي نرم، حلقه هاي پلاستيکي و کتابهاي بزرگ. بعدا، زماني که او تلاش مي کند تا اشيا کوچک را با انگشت شست و سبابه بردارد، او را تشويق کنيد که لقمه هاي کوچک غذا يا خوردنيهاي کوچک از قبيل نخود فرنگي يا تکه هاي هويج را بردارد؛ او هر وقت که بتواند از قاشق و چنگال استفاده خواهد کرد.

چه وقت بايد نگران شويد؟

اگر کودک شما در هشت هفتگي به اسباب بازيهايي که در مقابل او قرار مي دهيد توجه نمي کند و تا نه ماهگي براي لمس کردن يا برداشتن اسباب بازيها تلاش نمي کند، با پزشک او مشورت کنيد. کودکان نارس، اين مهارتها و ساير مهارتها را چند ماه ديرتر از همسالان خود، ياد مي گيرند. از پزشک خود بخواهيد که يک جدول زماني مناسب براي پيشرفت مهارتهاي کودک را در اختيار شما قرار دهد.

توجه: مطالب بلاگ فروشگاه اینترنتی "نوپا" برگرفته از منابع داخلی و بین المللی است، جنبه اطلاع رسانی داشته و توصیه تخصصی تلقی نمی‌شوند و نباید آنها را جایگزین مراجعه به پزشک و متخصصان دانست.