انواع بازی دومینو و فواید آن برای کودکان

هنگامی که کودکان یا دانش آموزان مشغول بازی دومینو هستند نیاز به مشارکت با یکدیگر دارند که این امر باعث می‌شوند با کار گروهی آشنا شوند.

خانواده ای از بازی ها که براساس کاشی ( tile-based games ) بوده و شامل اشکال هندسی مستطیل شکل است که با نام بازی دومینو شناخته می‌شود. معمولا جنس قطعات استفاده شده در پک های دومینو از چوب یا پلاستیک بوده و اشکال پلاستیکی آن نیز تنوع رنگ زیادی دارند.

معمولا در بازی دومینو قطعات بر طبق نقشه ای معین به صورت زنجیروار چیده می‌شوند. با بر هم زدن تعادل یک دومینو، و اصابت آن با دومینو دیگر، تمامی دومینوها که به صورت زنجیر وار در کنار هم جای گرفته اند بعد از برخورد متوالی با یکدیگر دچار فروپاشی شوند.

فواید و اهمیت بازی دومینو برای کودکان

از جمله فایده های آموزش بازی دومینو برای کودکان میتوان به بالا بردن ضریب هوشی و افزایش توانایی آنها در هوش و تمرکز اشاره کرد. اگر چه آموزش بازی دومینو تنها به کودکان اختصاص نداشته و تمامی افراد در هر سنی می‌توانند از این بازی لذت ببرند. ولی به دلیل اینکه کودکان در دوره رشد فکری و ذهنی قرار دارند آموزش دومینو برای کودکان بسیار مفید تر خواهد بود. در زیر به بعضی از مزایا و اهمیت آموزش بازی دومینو پرداخته شده است:

ارتباطات اجتماعی

هنگامی که کودکان یا دانش آموزان مشغول بازی دومینو هستند نیاز به مشارکت با یکدیگر دارند،‌ آنها باید قوانین بازی را مورد بحث و توافق قرار دهند و با سایر کودکان و دانش آموزان همکاری لازم را داشته باشند. این مشارکت و همکاری سبب بالا بردن توانایی ایجاد ارتباطات اجتماعی و همکاری در کودکان شده و به آنها آموزش می‌دهد که به چگونه می‌توانند با دیگران تعامل و همکاری داشته باشند.

افزایش توانایی گفتاری، گوش دادن و تفکر کردن

زمانی که کودکان به بازی دومینو مشغول هستند به سبب تعامل و فعالیت مشارکتی که با یکدیگر دارند، توانایی گفتاری و شنیداری آنها افزایش می‌یابد. همچنین نوع فکری بازی نیز سبب بالا بردن قدرت تفکر و تلاش آنها در بهبود و ارتقا فکری می‌شود.

تاثیر بازی دومینو بر هوش و خلاقیت کودکان

آموزش دومینو برای کودکان از انواع جهات آموزشی و فکری، خود تاثیرات مفیدی در هوش و استعداد کودکان دارد. در این بازی انتخاب یک راهبرد معین و اجرای نقشه ساخت دومینو به انتخاب های فکری نیازمند است که خود باعث تقویت خلاقیت در کودکان می‌شود.

دومینو قطعه های مستطیل شکلی هستند که در هر قطعه آن، دو طرح و تصویر وجود دارد. قطعات دومینو به شکلی با همدیگر در ارتباط هستند و کودکان با یافتن آن ارتباط، قطعات را در کنار یکدیگر می‌چینند. می‌توان بازی دومینو را، بر طبق توانایی ذهنی کودک، تقریبا از سه سالگی آغاز کرد.

انواع دومینو

الف) دومینوی شکل

معمولاً دومینوی شکل را با کمک گرفتن از تصویر اشیاء گیاهان، حیوانات یا تابلوهای گوناگون که هر روز کودک با آنها سروکار دارد، تولید می‌کنند تا در چهار چوب تجربیات کودک باشد.

تصاویری را که می‌خواهیم با آنها دومینو درست کنیم، از وسط به دو قسمت تقسیم می‌کنیم. سپس دو نیمه از دو شکل مختلف را بر روی مقوایی به شکل مستطیل می‌چسبانیم.

تعداد مقواها را بین 0 تا 20 عدد انتخاب می‌کنیم، سپس مقواها را در کنار هم قرار می‌دهیم تا به‌ شکل تابلویی که اشیاء یا حیوانات مختلفی را نشان می‌دهد، درآید. می‌توان اندزه آن را 6*3 یا 12*6 در نظر گرفت.

ب) دومینوی نقطه

در دومینوی نقطه، به‌ جای استفاده از اشکال از نقطه استفاده می‌شود و تعداد کارت های آن 28 عدد مستطیل به ابعاد 4*8 سانتیمتری است که آنها را با کمک ماژیک یا مداد خط می‌کشیم تا به دو قسمت برابر (دو مربع به ابعاد 4*4) تقسیم شود و به‌ ترتیب زیر نقطه‌گذاری می‌کنیم:

در مستطیل اول هر دو مربع سفید، در مستطیل دوم یک مربع سفید، یک مربع تنها یک نقطه و بعد سفید و دو نقطه تا شش.

در سری دوم: یک و یک، یک و دو، ... یک و شش و به همین منوال تا عدد شش ادامه می‌دهیم و در انتها آخرین کارت تهیه شده شش و شش خواهد بود. در موقع بازی دومینو، کودک کارت‌ها را باید به صورتی کنار هم بگذارد که دو عدد مساوی در کنار همدیگر جای بگیرند.

نحوۀ بازی دومینو

کودکان را به گروه‌های چهار تا هفت نفری تقسیم کرده و کارت ها را به طور مساوی بینشان قسمت می‌کنیم. بعد از تقسیم کارت ها، نفر اول کارت اول را وسط میز می‌گذارد و بازیکن بعدی، اگر بین کارت‌هایش مانند آن را داشت، کارت خود را کنار کارت اول قرار می‌دهد، در غیر اینصورت نوبت به نفر بعدی خواهد رسید.

بازی به ‌همین شکل ادامه خواهد داشت. برنده بازی کسی است که کارت هایش زودتر از بقیه به پایان برسد. این بازی تا هنگامی ادامه پیدا می‌کند تا برندگان دیگر بازی نیز مشخص شوند.

در دومینوهایی که از تصویر ساخته شده‌اند، می‌توان با کودک دربارۀ تصاویر صحبت کرد و سوال های دوستانه از او پرسید. به عنوان مثال، می‌توان سوال کرد عکس گل یا میوه کدام است؟ شکل هواپیما یا پروانه کدام است؟ عکس گربه را به من نشان بده؟ رنگ قرمز، کدام تصویر است؟

برای شروع بازی، نخست تمام مستطیل‌ها به پشت بر روی میز قرار داده می‌شود، به صورتی که کودک نتواند‌ آنها را مشاهده کند. سپس از هر کودک می‌خواهیم به ترتیب یک کارت بر‌دارد، نفر بعدی و ... به همین منوال تا تمام کارت ها برداشته شود. بعد از آن بازی را آغاز می‌کنیم.

نفر اول یک کارت را بر روی میز قرار می‌دهد، او به عنوان مثال مستطیلی را قرار داده که شکل مفاهیم 2 و 5 را روی خود دارد. نفرات بعدی باید کارت های خود را مشاهده کنند و بین‌ آنها کارتی را پیدا کنند که جمع میان آن نقاط 7 باشد. بازی به همین منوال ادامه پیدا می‌کند. کودکی برنده خواهد شد که زودتر از بقیه کارت هایش به اتمام رسیده باشد.

اهداف و فواید دومینو ها

- دومینو باعث پرورش و تقویت حس بینایی کودک می‌شود.

- کودک را برای شناخت فرم و رنگ و دقت در جزئیات آماده می‌کند و همچنین به کودک برای یادگیری خواندن کمک می‌کند.

- کودک در بازی دومینو با رنگ ها، شکل ها، اعداد، حیوانات، گیاهان و گل ها و ... آشنایی پیدا می‌کند.

- در بازی دومینو کودک تشابه و اختلافات را مشاهده و درک میکند.

- با طرح پرسش‌های بسیار و آشنایی به شکل ها، رنگ‌ها و ... دامنۀ واژگان و دانش کودک بالا میرود و او در صحبت کردن مهارت بیشتری به دست می‌آورد.

- تعامل با گروه و رعایت نوبت را در بازی دو یا چند نفره یاد می‌گیرد.

- دومینو باعث آموزش و تقویت حواس کودک و تقویت حافظ کودک می‌شود.

توجه: مطالب بلاگ فروشگاه اینترنتی "نوپا" برگرفته از منابع داخلی و بین المللی است، و صرفاً جنبه اطلاع رسانی داشته.